Maleisië heeft een oppervlakte van 329.758 vierkante kilometer (8 maal Nederland, 11 maal België) en telt 26 miljoen inwoners. Het land bestaat uit twee delen die gescheiden worden door de Zuid-Chinese Zee. West-Maleisië is het schiereiland dat in het noorden grenst aan Thailand en in het zuiden aan Singapore. Het schiereiland beslaat ongeveer 40 procent van de totale oppervlakte, herbergt 85 procent van de bevolking, is goed ontwikkeld en oogt modern. Oost-Maleisië ligt op het eiland Borneo en bestaat uit de deelstaten Sarawak en Sabah. Het bestaat voornamelijk uit jungle, telt een groot aantal inheemse bevolkingsgroepen en is met vier miljoen inwoners dunbevolkt.

Maleisië heeft de afgelopen decennia een flinke economische ontwikkeling doorgemaakt, mede dankzij de stabiele politieke situatie. Het onderwijs en de gezondheidszorg zijn in het algemeen uitstekend en er wordt vrijwel nergens meer echte armoede geleden. De regering is vast van plan om van Maleisië een modern industrieland te maken. Een doel dat bereikt moet worden door een flinke groei van onder andere de informatietechnologie. Ook de bevolkingsgroei wordt van regeringswege gestimuleerd en moet in 2020 met bijna 300 procent groeien. Dit om de economie te stimuleren. Eén ander belangrijk stokpaard van de regering is het vergroten van de eenheid binnen de bevolking. In 2020 moeten de bevolkingsgroepen zijn samengesmolten tot Bangsa Malaysia, burgers die zich op de eerste plaats Maleisiër voelen. Het onderwijs speelt een belangrijke rol in het streven van eenheid en het voorkomen van conflicten. De eerste zes jaar volgen Chinese en Indiase kinderen onderwijs in hun eigen taal, daarnaast krijgen ze verplicht Maleis en eventueel Engels. Om begrip en respect te kweken, voorziet het onderwijs de scholieren van kennis over elkaars religies. Toch blijft de samenleving verdeeld, niet in het minst door de politiek van positieve discriminatie, de zogeheten Bumiputra-politiek. Vooral het aandeel van de Maleise bevolking in de hogere posities en de ondernemingen bleef jarenlang sterk achter bij dat van de Indiërs en Chinezen. Wetten moeten zorgen voor de gelijke verdeling van de welvaart.

De Maleiers en de inheemse groepen zoals Iban, Orang Asli en Kadazan worden ‘bumiputra’ genoemd, hetgeen ‘kinderen van de aarde’ betekent. Ze worden beschouwd als de oorspronkelijke bewoners van Maleisië en hebben als zodanig een aantal privileges. Er zijn allerlei subsidieregelingen voor onderwijs en bedrijfsleven tot stand gekomen, die regelmatig weerstand oproepen van vooral de Chinezen die alles op ‘eigen kracht’ moeten doen. Een andere potentiële spanningsbron binnen Maleisië is de opkomst van streng islamitische politici, die met name in het noordoosten van West-Maleisië veel aanhang hebben. De federale regering doet er alles aan om te voorkomen dat religie en politiek te veel vermengd worden.

Bevolking
In Maleisië vindt men drie grote Aziatische culturen bijeen: Maleiers, Chinezen en Indiase immigranten wonen bij elkaar in één land, met ieder hun eigen cultuur. De staatsgodsdienst is de islam. Daarnaast vind men hier ook het Boeddhisme, het Hindoeïsme en het Christendom. Bahasa Malay (Maleis) is de officiële taal van Maleisië. Het is de moedertaal (met kleine onderlinge verschillen) van de hele regio en wordt behalve in Maleisië, in Zuid-Thailand, de Indonesische archipel en zelfs in het zuiden van de Filippijnen, verstaan.

Bahasa Malay, algemeen bekend als Maleis, is vrij gemakkelijk te leren, aangezien het in het Latijnse alfabet wordt geschreven en geen toontaal is. Zelfs wanneer een reiziger ook maar een paar woorden en uitdrukkingen beheerst, zal dit het contact met de plaatselijke bevolking ten goede komen. U zult na het uitspreken van een paar zinnetjes dikwijls de reactie krijgen: "Pandai cekap Bahasa Malay", wat zoiets betekent als "het is knap dat u onze taal begrijpt". Sommige woorden zijn ontleend aan het Engels, maar aan de Maleise spelling aangepast.

Engels wordt door veel mensen gesproken, zeker in de toeristencentra, hotels, banken en bij overheidsinstanties. Ook Chinese dialecten zijn goed vertegenwoordigd, vooral Hokkien en Kantonnees, die de boventoon voeren in de grote steden. Het Tamil wordt gesproken door de Indiërs, die oorspronkelijk uit Zuid-India komen. De Portugese Euraziaten uit Malacca spreken nog steeds een oude vorm van het Portugees. Taalproblemen zult u echter nergens tegenkomen, want zelfs in de meest afgelegen streken is er altijd wel iemand, die een beetje Engels spreekt en u verder op weg kan helpen.

Religie
Hoewel de islam de officiële godsdienst van Maleisië is, heeft iedere maatschappelijke groepering het grondwettelijke recht om zijn eigen godsdienst te belijden. Vrijwel alle belangrijke religies ter wereld zijn in Maleisië vertegenwoordigd. Ruim de helft van de bevolking (55 procent) volgt de islam. Daarnaast zijn er aanhangers van het boeddhisme (19 procent), christendom en hindoeïsme (beide 7 procent).

De islam kwam in de 14de eeuw met de handelaren uit Zuid-India naar Maleisië en was minder orthodox dan de Arabische variant. Tegen de tijd dat de Portugezen in de 16de eeuw kwamen, was de islam al diep geworteld in de geloofsbeleving van de bewoners. Bekering tot het christendom bleek moeilijk. Hoewel veel Maleisische ceremoniën nog flarden van preïslamitische religies tentoonspreiden zijn de Maleiers van West-Maleisië bijna allemaal fervente moslims. De Chinezen hangen het taoïsme, confucianisme en het boeddhisme aan en de Indiërs hoofdzakelijk het hindoeïsme, hoewel een minderheid van de Indiërs moslim of sikh zijn. Het hindoeïsme bestaat al meer dan 1500 jaar Maleisië. De inheemse stammen hebben een animistische geloofsovertuiging en vereren hun voorouders.

De islam die zo duidelijk aanwezig is op West-Maleisië, heeft in Maleisisch Borneo in vergelijking met andere streken nauwelijks invloed. In de steden staan wel prachtige moskeeën voor de geïmmigreerde Maleiers. Maar daarbuiten hebben de kerken van de katholieken en de anglicanen aanzienlijk meer invloed. Hoewel diverse inheemse stammen zich officieel bekeerd hebben tot christendom of islam, vereren zij ook hun voorouders en proberen ze de huisgeesten gunstig te stemmen.

Taal
In Maleisië is de officiële taal het Bahasa Melayu. Het is al sinds eeuwen de handelstaal in de archipel. Het Bahasa Indonesia, de officiële taal van Indonesië, komt voort uit het Bahasa Malayu. Hoewel Maleisië en Indonesië in 1972 tot overeenstemming kwamen over een uniforme spelling, bestaan er nog steeds verschillen tussen het Maleis dat op Maleisië en Indonesië gesproken wordt. Hoewel je met Engels op de meeste plaatsen uit de voeten kunt is het handig wanneer je wat woordjes Bahasa kent. Maleisiërs waarderen dit zeer.

Gewoonten en gebruiken
Maleisiërs vinden respect naar oudere personen toe belangrijk. Een jongere groet als eerste met de salam, de Maleise groet. Hierbij wordt de handpalm even aangeraakt, soms alleen met de vingertoppen. Dan komt het belangrijkste deel van het gebaar. Een of beide handen wijzen naar het hart of in ieder geval naar de onderste helft van het gezicht. Zo wordt de oprechtheid van de begroeting en de daarmee verbonden wensen benadrukt. Soms wisselen de Maleisiërs de salam alleen uit met mensen van hetzelfde geslacht, bijvoorbeeld als de personen in kwestie zich reeds gereinigd hebben voor hun gebeden. Als ze daarna personen van het andere geslacht zouden aanraken, zouden ze zich opnieuw moeten wassen. Over het algemeen is het in Maleisië niet gebruikelijk dat mannen en vrouwen elkaar de hand schudden (uitgezonderd hele goede vrienden en familie). Chinezen groeten vaak alleen met een licht hoofdknikje en een glimlach, terwijl Indiërs op de voor hen traditionele manier groeten: ze leggen beide handen als bij het bidden tegen elkaar, brengen ze tot onder hun kin en buigen.

Een huis, al is het nog zo klein en eenvoudig, dien je nooit met schoenen aan te betreden. Hetzelfde geldt voor moskeeën en tempels, en in paleizen en musea voor bepaalde ruimtes. Zelfs al zeggen de eigenaren beleeft dat de schoenen niet uit hoeven, dan wordt het toch gewaardeerd als je het huis op kousenvoeten of met blote voeten betreedt. Als je te gast bent in een eenvoudig Maleis huis en dan gaat op de grond zitten, doe dat dan niet in kleermakerszit of hurkzit en ook niet met uitgestrekte benen. Voor een juiste houding dien je je benen dicht bij het lichaam te houden, afgewend van je buurman en diegene die tegenover je zit. Het geldt als buitengewoon onbeleefd als je met je benen over elkaar tegenover een ouder of respectabel persoon gaat zitten.

Het ergste dat Maleisiërs in het maatschappelijk verkeer kan overkomen is 'gezichtsverlies’. Vandaar dat het zeer onbehoorlijk is om iemand voor schut te zetten, hem rechtstreeks op fouten aan te spreken of in het openbaar op iemand kritiek te leveren. Vandaar dat men vaak een ontwijkend of indirect antwoord geeft zoals "misschien" of een "ja" dat niet instemmend bedoeld, maar slechts begrip uitdrukt.

Cadeaus worden in Maleisië ingepakt gegeven. De ontvanger opent ze pas als de gasten vertrokken zijn. Een eventuele teleurstelling blijft dan de gulle gever bespaard, mocht het cadeau niet aanslaan. Op deze manier voorkomt men mogelijk gezichtsverlies.

In Maleise restaurants liggen mes en vork klaar, en bij Chinezen tref je bovendien nog stokjes aan. Traditioneel eten Maleiers en ook Indiërs met de vingers van de rechterhand. Schroom niet het hen na te doen, wanneer de gelegenheid zich voor mocht doen. Er is altijd een kendi, een waterkan, die naast de tafel staat of rondgegeven wordt. Gebruik uitsluitend de rechterhand bij het eten. Als je nog aanvullend wat op wil scheppen, dan kun je wel zonder problemen opscheplepels gebruiken. En omdat aan je rechterhand onvermijdelijk etensresten zullen zitten, mag het opscheppen in dit geval ook met links. Een beleefd minta maaf (pardon) voordat je een tweede keer opschept geeft aan dat je weet hoe het er in Maleisië aan tafel aan toe gaat. Voor en na het nagerecht, dat ook met de vingers van de rechterhand genuttigd wordt, worden nog eens de handen gewassen. Door je fatsoenlijk te kleden toon je respect voor de lokale bevolking. Dat geldt in het bijzonder in traditionele en islamitische gebieden. Draag bij voorkeur kleren die bovenbenen en schouders bedekken. Voor vrouwen is het dragen van een hoofddoek in veel moskeeën verplicht. Korte topjes worden als aanstootgevend beschouwd en topless zonnen kan echt niet. Mannen kunnen wel in een korte broek lopen (het is gek, maar niet onfatsoenlijk), maar een ontbloot bovenlijf gaat te ver.

Culinair
Maleisië staat bekend om haar smakelijke en gevarieerde keuken. Doordat het land een smeltkroes is van culturen, kun je bijvoorbeeld Maleis ontbijten, Chinees lunchen en Indiaas dineren. Elke staat heeft ook zijn eigen specialiteiten. In het algemeen worden er veel kruiden toegevoegd aan Indiaas en Maleis voedsel, terwijl Chinees wat zachter van smaak is.

Traditionele Maleise maaltijden bestaan uit rijst (nasi), groenten, vis, kokosmelk, sambal en rempah. De rempah is een mengsel dat knoflook, ui, rode pepers en galangawortel bevat. Het is de basis van veel Maleise gerechten. AI naar gelang de smaak van de kok worden er steeds meer pepers aan toegevoegd. Naast de vele rode en groene pepers is Maleis eten voorzien van specerijen die je overal in Azië vindt, zoals komijn, koriander, kaneel, steranijs en nootmuskaat. Het meest bekende Maleise gerecht is satay. Dit zijn gemarineerde stukjes lam, rund- of schapenvlees die worden geroosterd boven een houtskoolvuurtje. De nog sissende satay wordt met een dikke, scherpe pindasaus gegeten. Andere gerechten zijn nasi goreng (gebakken rijst), laksa johore (een kruidig noedelgerecht met romige vissaus), rojak (een saladeachtig gerecht dat onder andere taugé en tahoe in sojasaus bevat), en nasi lemak (kokosrijst geserveerd met gefrituurde ikan bikis (ansjovis), pinda's en een gebakken ei).

De noordelijke staten van West-Maleisië zijn beïnvloed door de Thaise keuken. Scherpe pepers, limoenen en asam (zure tamarinde) zijn in overvloed in gerechten te vinden. In de zuidelijke staten zijn gerechten wat zoeter en minder scherp van smaak. De invloed van de Javaanse keuken is bijvoorbeeld in Johore merkbaar. En in de lichtzoete curries uit Negri Sembilan proefje een stukje Sumatra. Koloniale invloeden tref je aan in Melaka, dat nog veel Portugese specialiteiten kent. Of in Penang, waar de Engelsen sandwiches en pannenkoeken achterlieten. De diverse bevolkingsgroepen maakten er hun eigen varianten op. Een sandwich is typisch Engels, maar belegd met sambal udang wordt het toch weer Maleis. Pannenkoeken zijn in Indiase eethuizen voor- of bijgerecht, bij de Chinezen een hoofdgerecht en in Maleise restaurants zijn ze juist bedoeld als nagerecht. De keuken van Oost-Maleisië is minder beïnvloed door andere eetculturen. Sabah en Sarawak kennen nog veel authentieke gerechten, die helemaal niet lijken op wat men in West-Maleisië eet. Traditioneel Borneo's eten is voornamelijk nog te vinden in de beroemde langhuizen en in de meer afgelegen dorpen. Rijst is de basis, hoewel sommige stammen nog steeds vasthouden aan een dieet dat gebaseerd is op gekookte sagopalm en tapiocawortel. Vlees en vis worden meestal rauw gegeten. Verse oerwoudgroenten als bamboebladeren en varens worden als bijgerecht geserveerd, vermengd met limoen en rode pepers. De Borneose keuken heeft inmiddels ook modernere smaakmakers ontdekt. Traditionele gerechten zoals wild zwijn en hagedis gaan tegenwoordig vergezeld van sojasaus en tomatenketchup.

In Maleisië kun je beter geen water uit de kraan drinken. Er is overal mineraalwater te koop evenals frisdranken en vruchtensappen. Een bijzondere ervaring is het om thee of koffie te drinken in een Chinese coffeeshop. Als je geen gecondenseerde melk in je thee wilt vraag dan om the-o. De melkachtige witte drank die ze vaak op straat verkopen is gemaakt van sojabonen. Bekende biermerken zijn Anchor en Tiger. Ze worden meestal alleen in grote flessen verkocht.

Eetgelegenheden in Maleisië variëren van lawaaiige Chinese eethuizen tot kleurrijke stalletjes langs de weg. En of je nu nasi goreng of pannenkoeken eet, de kwaliteit is overal voortreffelijk. Chinees eten wordt pas bereid nadat het door de klant is besteld. Daarom wordt het warm opgediend, in tegenstelling tot de meeste Maleise en Indiase gerechten. De Chinese keuken is erg divers. In Maleisië kom je vooral in aanraking met de keukens van Guanzhou (de Kantonese keuken) en van die van de Hokkien, de grootste Chinese groep in Maleisië. ’s Ochtends vroeg kun je op veel plaatsen gestoomde dimsum eten of een verse noedelsoep. ’s Avonds vind je in de Chinese restaurants veel visgerechten, schaal- en schelpdieren en verse groenten klaar gemaakt in een wok. Zoetzuur is erg populair, evenals gerechten die ter plekke op hete gietijzeren schalen gebraden worden. De Indiërs koken scherp en vaak vegetarisch. Beroemd zijn natuurlijk de curries. Traditionele broden zoals naan en pappadam horen bij iedere maaltijd. De bananaleaf-currie restaurants hebben een menu van rijst met gekruide groenten, gebakken vis en kip met kerrie. Het bananenblad dient als wegwerpservies.

Klimaat
In Maleisië heerst een tropisch klimaat. Het is er altijd warm en vochtig. De gemiddelde temperatuur in de laaggelegen kustgebieden bedraagt 26° C. In de Cameron Highlands bedraagt de gemiddelde temperatuur 18° C. Het klimaat wordt beheerst door noordoostelijke en zuidwestelijke moessonregens. De noordoostelijke moesson waait van oktober tot februari en zorgt in december en januari voor zware regenval en overstromingen aan de oostkust. In Sabah en Sarawak is het in die periode ook het natst. Tijdens de zuidwestelijke moesson is het droger. Omdat er in Maleisië veel neerslag valt (jaarlijks gemiddeld 2500 mm) en er geen echt droog seizoen is, oogt het er altijd groen. De beste reistijd voor Oost-Maleisië ligt in de periode tussen eind maart en begin oktober. Er is in geen enkel deel van Maleisië sprake van een echt droog seizoen en dit heeft als voordeel dat het land eigenlijk het hele jaar door groen is.

Landschap
Zowel Oost- als West-Maleisië bestaat voor het grootste deel uit jungle. Het landschap is heuvelachtig en in de noordelijke helft bergachtig met toppen boven de 2000 meter. De westelijke laagvlakte is vruchtbaar, hier zijn de meeste rijstterrassen en woont het grootste deel van de bevolking. Aan de oostkant gaan de bergen wat abrupter over in een smalle vlakke kuststrook. Hier zijn de mooiste stranden, maar de bevolking is minder welvarend. Het centrale deel is relatief onbewoond. Het bekendste nationale park Taman Negara, 130 miljoen jaar oud en onaangetast door de verschillende ijstijden ligt in het hart van West-Maleisië. Oost-Maleisië heeft een dichte, vaak nog maagdelijke jungle. Imposante rivieren doorsnijden het landschap, er zijn veel mangroves (kustmoerassen) en je vindt er de grootste grotten ter wereld. Grote delen zijn bergachtig en Mount Kinabalu is met 4101 meter de hoogste piek van Zuidoost-Azië.

Visum
Reizigers die Maleisië willen bezoeken, moeten beschikken over een geldig internationaal paspoort dat nog minimaal zes maanden geldig is na terugkomst, en een visum. Dit visum verkrijg je gratis ter plaatse bij aankomst op de luchthaven en is 30 dagen geldig.

Communicatie
Internationaal bellen kan vanuit Telecom kantoren en telefooncellen die meestal met een telefoonkaart werken. Telefooncellen die een creditcard accepteren vind je vaak in de grotere hotels, in Telecom kantoren of op de luchthavens. Bellen vanuit de hotelkamers kan een kostbare zaak zijn. Het internationale landennummer voor Maleisië is 0060, voor Nederland 0031 en voor België 0032. In Maleisië kan met gsm gebeld worden, dat betekent echter niet dat je overal en altijd bereik hebt. Informeer voor vertrek bij je provider naar de mogelijkheden en kosten. In de grotere steden en plaatsen waar veel toeristen komen zijn internetcafés. Luchtpost van Maleisië naar de Benelux doet er een twee weken over.

Onder andere afkomstig van de website van Koning Aap