Rusland

Algemene informatie Rusland

Rusland, het grootste land ter wereld heeft naast het prachtige Oeralgebergte ook vele culturele rijkdommen die als stille getuige verwijzen naar een indrukwekkende geschiedenis. Moskou en Sint Petersburg laten u kennismaken met de overweldigende monumenten van het Tsaren- en Sovjetrijk.

Geschiedenis

De Russen hebben een geschiedenis die ruim duizend jaar oud is en begint met de periode van de Russische vorstendommen met het centrum in Kiev. Bloedige burgeroorlogen tussen Russische vorsten onderling verzwakten het gebied. Nadat in 1237 een sterk ruitervolk vanuit Azië het land binnendrong en de steden één voor één veroverde, leefde het Russische volk 240 jaar lang onder het Tataars-Mongoolse juk, maar behield autonomie. Moskou speelde een vooraanstaande rol bij de unificatie van de Russische landen tot één staat en bij de omverwerping in 1480 van de gehate overheersing. Met de vorming van de verenigde Russische staat aan het einde van 15de eeuw werd Moskou tot het belangrijkste politieke, economische en commerciële centrum van het land. En later ook het centrum van de gehele Russische cultuur. Er werden kronieken bijgehouden, opmerkelijke literaire werken geschreven en ook de schilderkunst en beeldhouwkunst bloeiden. Hier werd begonnen met het drukken van de eerste Russische boeken in 1564, en werd de eerste instelling voor hoger onderwijs, de Slavisch-Grieks-Latijnse Academie, gesticht in de 17de eeuw.

Het uitgestrekt Russische Rijk werd van 1613 tot 1917 bestuurd door tsaren van het Huis Romanov. Het volk is meer dan eens opgekomen ter verdediging van Moskou, omdat zij hierin het hart van het Russische land zagen. Zo bevrijdde in 1612 de volkslandweer Moskou van Poolse invallers en hun buitenlandse soldaten. De vijanden werden verslagen en van de Russische grond verdreven. Ook speelde de stad een vooraanstaande rol in de Vaderlandse Oorlog van 1812, in de strijd tegen de troepen van Napoleon. In de slag bij Borodino bij Moskou werd het Napoleontische leger een slag toegebracht waarvan het zich niet meer heeft kunnen herstellen. En vanaf die tijd heeft geen enkele invaller ooit weer voet gezet op het grondgebied van Moskou. In 1712 verplaatste Peter de Grote de hoofdstad van de Russische staat naar St.-Petersburg, dat op zijn bevel werd opgebouwd. Maar toch bleef Moskou net als vroeger de uitdrukking van de nationale patriottische gevoelens van het volk vertolken. Moskou was echter afgeschermd van de verwesterlijking, die de hoofdstad St.-Petersburg onderging en bleef een zuiverder Russisch karakter behouden. Na de Russische Revolutie die in St.-Petersburg begon wordt Moskou weer de hoofdstad in 1918, maar nu van de Sovjet Unie. Na de val van de Sovjet Unie in de jaren '90 zijn er enorme veranderingen geweest en dit heeft ook op Moskou grote invloed gehad. Een groot deel van de stad werd in 1997 gerenoveerd ter ere van de 850ste verjaardag.

In 1914 raakte Rusland verwikkeld in de Eerste Wereldoorlog, en vocht aan de kant van de Verenigde Staten, Engeland en Frankrijk tegen Duitsland. In 1917 bevond Rusland zich in een crisis: het volk leed honger en was woedend op de tsaar en zijn generaals vanwege hun onbekwaamheid op het slagveld, waar dagelijks duizenden stierven. In maart 1917 begon de Russische Revolutie. Arbeiders in St.-Petersburg, toentertijd de hoofdstad van het Russische Rijk, gingen in staking. Arbeiders in andere steden volgden al snel hun voorbeeld. Er werden troepen gestuurd om de orde te herstellen, maar de soldaten sloegen aan het muiten en tsaar Nicolaas II werd gedwongen af te treden. Onder Lenin, de leider van de Bolsjewistische politieke partij, kwam het eerste communistische bewind tot stand, met gebruikmaking van de ideeën van Karl Marx. Volgens Marx moest een land niet opgedeeld zijn in een klasse met rijke mensen, die alle fabrieken en land bezaten, en een klasse van arme mensen die voor de rijken werkten. In plaats daarvan zou de staat al het land en de industrie moeten bezitten, zodat iedereen evenredig zou kunnen profiteren van hetgeen werd geproduceerd. In 1922 maakte het Russische Rijk plaats voor de Unie van Socialistische Sovjetrepublieken (USSR). Lenin stierf (in 1924) en Josif Stalin nam de leiding over van zowel de Communistische Partij als de USSR. Hij werd een wrede dictator, die nergens voor terugdeinsde. Iedereen die zich tegen zijn plannen verzette werd vermoord of naar een concentratiekamp in Siberië gezonden. Miljoenen mensen stierven tijdens zijn schrikbewind. Stalin wilde dat de USSR een belangrijk militair en industrieel land zou worden en gaf opdracht voor de bouw van veel grote fabrieken en het openen van ijzererts- en kolenmijnen. Als gevolg daarvan was de USSR toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak beter uitgerust dan tijdens de Eerste Wereldoorlog. Toen het Duitse leger in 1941 de USSR binnenviel, kwam het tot Stalingrad. Na een lange, bloedige strijd werd het gedwongen zich terug te trekken, hevig achtervolgd door het Russische Rode Leger, tot de inname van Berlijn in 1945. Rond die tijd had het Rode Leger Roemenië, Joegoslavië, Tsjecho-Slowakije, Hongarije, Bulgarije en Polen bevrijdt van het Nazi regime. Het had bovendien controle over het oostelijke deel van Duitsland. Stalin was vastbesloten het communisme verder over Europa te verspreiden, dus weigerde hij uit de door het Rode Leger gecontroleerde gebieden te vertrekken.

Na het einde van de Tweede Wereldoorlog werd in Europa een scheidingslijn, het 'IJzeren Gordijn', opgetrokken door Duitsland, dat hierdoor in tweeën werd gesplitst. Oostelijk van het IJzeren Gordijn lagen de landen onder de invloedssfeer van de USSR. Samen werden deze communistische landen bekend als het Oostblok. Eens bondgenoten tegen dezelfde vijand, werden de Verenigde Staten en de USSR rivalen, die er ieder van overtuigd waren dat hun systeem van bestuur en industriële organisatie het beste was. Beide begonnen enorme bedragen te besteden aan wapens in een wapenwedloop om het machtigste land van de wereld te worden. Deze 'Koude Oorlog' duurde voort tot in 1985, toen Michail Gorbatsjov leider werd van de USSR. In die tijd was de vooruitgang van de USSR veel minder dan in de andere grote geïndustrialiseerde landen. Er was zoveel geld gespendeerd aan de wapenwedloop, dat er maar weinig was overgebleven voor het moderniseren van fabrieken of voor de bouw van nieuwe om te voorzien in dagelijkse behoeften die heel algemeen waren in niet-communistische landen. Gorbatsjov riep de Koude Oorlog een halt toe, en begon onderhandelingen met de VS om een eind te maken aan de wapenwedloop. Er kwam weer meer geld beschikbaar om te investeren in de industrie. Gorbatsjov stond ook toe dat er vrije verkiezingen gehouden werden, en één voor één stemden de Oostbloklanden voor niet-communistische regeringen die niet langer onder bestuur van de USSR zouden staan. Hierdoor aangemoedigd vroegen de republieken binnen de USSR om onafhankelijkheid en het einde van het communisme. De Communistische Partij was hier niet gelukkig mee, en in de zomer van 1991 leidde de partij een coup tegen Gorbatsjov in een poging de controle van de Partij over de USSR te herstellen. De coup mislukte omdat Boris Jeltsin, de president van de Russische Republiek, het leger overhaalde de rebellen niet te steunen. Aan het eind van 1991 hadden de republieken zich onafhankelijk verklaard en had de USSR opgehouden te bestaan. Elf van de voormalige republieken vormden de Gemenebest van Onafhankelijke Staten (GOS), onder leiding van de Russische Federatie, met de bedoeling nauwe banden te houden in de toekomst. De nieuwe landen Georgië, Litouwen, Estland en Letland besloten zich niet aan te sluiten, maar Georgië trad later alsnog toe.

De overgang van het communisme naar het kapitalisme brengt vele problemen met zich mee. Veel fabrieken die goed draaiden onder het communisme moeten de strijd aangaan met moderne buitenlandse bedrijven, en hun toekomst hangt aan een zijden draadje. Veel arbeiders zijn hun werk inmiddels kwijt geraakt. Behalve het aanpassen van de industrie moet Rusland ook alle andere instellingen en diensten opzetten die het kapitalisme ondersteunen. In Moskou is een effectenbeurs geopend, met bijkantoren in andere grote steden. Er zijn nieuwe banken gekomen die gespecialiseerd zijn in het verstrekken van leningen aan bedrijven, er wordt een nationaal telecommunicatie netwerk aangelegd om bedrijven en fabrieken in staat te stellen te communiceren per fax en om informatie tussen computers uit te wisselen. Er zijn handelsscholen opgezet om managers te trainen op de kapitalistische manier van zakendoen. Het is nu nog te vroeg, maar als Rusland de tijd en het geld krijgt heeft het de potentie om een van de meest vooruitstrevende geïndustrialiseerde landen ter wereld te worden.

Steden, Moskou in cijfers:

Moskou heeft een oppervlakte van 879 km² (inclusief voorsteden). De stadsgrens vormt de ringweg van 109 km. Moskou ligt aan de rivieren Moskwa en Jaoeza in het midden van het Europese deel van Rusland, tussen de Noord-Russische Rug in het noorden en het Centraal Plateau in het zuiden. De stad strekt zich uit over 40 km van noord naar zuid en 30 km van west naar oost. Deze grootste stad van Rusland is het politieke, economische en culturele centrum van het grootste land ter wereld. Van de ca 9 miljoen inwoners bestaat een kwart uit kinderen, jongeren en gepensioneerden.

Steden, St.-Petersburg in cijfers:

Deze op één na grootste stad van Rusland heeft een oppervlakte van 607 km² (met voorsteden erbij zelfs 1439 km²). De stad ligt op ongeveer 44 eilanden in de Neva-delta, die door meer dan 550 bruggen met elkaar verbonden zijn. Er is een directe toegang tot de Oostzee. De afstand tussen de stadsgrenzen in noord-zuidrichting bedraagt 60 km, van oost naar west 30 km. In de stad wonen zo'n 5 miljoen mensen, van wie meer dan een miljoen gepensioneerden.

Bevolking

De juiste naam voor Rusland is nu de Russische Federatie. Rusland is verdeeld in republieken, provincies en gewesten. Deze bestrijken ruwweg de traditionele thuislanden van de grootste bevolkingsgroepen. De Slaven zijn de grootste groep en maken 82% van de bevolking uit. Hun Midden-Europese voorouders waren de oorspronkelijke kolonisten in West-Rusland, nu leven ze over het hele land verspreid. Er zijn nog ongeveer honderd andere volken, elke met eigen taal dialecten, cultuur, tradities en klederdrachten, waarvan de Tataren met 5- miljoen de grootste groep vormen. De Aleoeten, een vissersvolk aan de kust van de Stille Oceaan, vormen de kleinste groep die uit minder dan 500 personen bestaat. In geheel Rusland wonen meer dan 148 miljoen mensen (117 miljoen in het Europese deel), waarvan 53% vrouwen en 47% mannen. Russen zijn gezellige en gastvrije mensen. Met veel plezier tonen ze de reizigers hun bezienswaardigheden.

Godsdienst

Rusland heeft godsdienstvrijheid. In 1997 werd er een wet doorgevoerd die de Russisch-orthodoxe Kerk erkende als de leidende godsdienst en respect beloofde voor de islam, het boeddhisme en het judaïsme.

In 1988 vierde de Russisch-orthodoxe kerk haar duizendjarig bestaan. In 988 liet grootvorst Vladimir van Kiev zijn volk in de rivier de Dnjepr dopen. Daarmee verdiende hij zijn heiligverklaring. De Russisch-orthodoxe kerk is bezig aan een flinke opleving, na een lange periode van onderdrukking. In 1991 waren er 50 miljoen aanhangers. De stijging in het aantal kerkgangers wordt gerelateerd aan de groei van het Russische nationalisme, want voor veel Russen is de kerk een intiem deel van het 'Rus-zijn'. Gesloten en verwaarloosde kerken worden door het hele land gerestaureerd, en kerken en kloosters die in musea of archiefplaatsen veranderd waren, worden teruggeven aan het kerkelijk gezag. Er zijn momenteel zo'n 25.000 actieve kerken in het hele land, tegen minder dan 7000 in 1988. In 1917 had Rusland meer dan 50.000 kerken. Lenin nam Marx's idee dat godsdienst 'het opium van het volk' was over en Stalin deed daar nog een schep bovenop. Hij probeerde het hele godsdienstige gebeuren te smoren, tot hij in 1941 besloot dat godsdienst de vaderlandsliefde zou doen opkrikken. Chroesjev liet in 1950 opnieuw 15.000 kerken sluiten. In de jaren zeventig verscherpte de overheid de antikerkelijke wetgeving. Sinds 1975 was het officieel verboden om thuis kerkdiensten te houden. Dit hing samen met het streven van de KGB om de hele samenleving onder controle te krijgen. Gorbatsjovs perestrojka betekende ook voor de Kerk meer lucht. Sinds 1985 is de verhouding tussen kerk en staat verbeterd.

De Russisch-orthodoxe Kerk is erg traditioneel en de atmosfeer in de kerken is formeel. Priesters kleden zich imposant en de geur van kaarsen en wierook vullen de lucht. Oude vrouwen houden de gebouwen schoon. De kerken hebben geen zitplaatsen en geen beelden, maar wel veel iconen. Je ziet mensen die hiervoor zitten om te bidden. De Maagd Maria wordt groots aanbeden. De taal van de liturgie is in het Slavische dialect, waarin de bijbel voor het eerst voor de Slaven was vertaald. Een heel bijzondere ervaring tijdens een kerkdienst is de zang. De liturgie wordt gezongen zonder enige muzikale begeleiding. Orgels tref je in Russisch-orthodoxe kerken niet aan. De koorzangers leggen vaak adembenemende staaltjes van a-capellakunst aan de dag. De kerkmuziek die in de 19de eeuw door componisten als Pjotr Tsjaikovski is geschreven, wordt kristalhelder ten gehore gebracht. De liturgische teksten die via de kerkmuziek worden overgedragen zijn al eeuwenoud. De meeste dateren uit de 4de of 5de eeuw. Het Paasfeest is erg belangrijk en Kerstmis wordt in Rusland gevierd op 7 januari (de kerk gebruikt nog steeds de Juliaanse kalender die de staat in 1918 afgeschaft heeft).

De kerken zijn gedecoreerd met iconen, mozaïeken en fresco's. De verschillende onderwerpen die zijn uitgebeeld hebben volgens de traditie een vaste plaats in het kerkgebouw. Afbeeldingen van het Laatste Oordeel zijn bijvoorbeeld altijd op de westelijke muur. In een kerkgebouw bevindt zich altijd een iconenmuur (iconostase) die de hoofdruimte, het schip, van het altaar scheidt. Zo'n iconostase bestaat uit een aantal rijen iconen boven elkaar. De onderste rij heeft in het midden de koningspoort die tijdens de dienst geopend wordt om de gelovigen een blik op het altaar te gunnen. Boven de poort bevinden zich iconen van de vier evangelisten, rechts daarvan de patroonheilige van de kerk, links de Moeder Gods.

In de regel zijn de kerken voor iedereen geopend, maar bezoekers wordt verzocht de gelovigen niet te storen en zich decent te kleden. Een hoofddoek is voor vrouwen verplicht (buiten Moskou en St.-Petersburg). In de kerken en kloosters moet toestemming worden gevraagd om te mogen fotograferen (soms tegen betaling). Fotograferen tijdens een dienst is sowieso niet toegestaan. Ook het fotgraferen van priesters/monniken wordt niet gewaardeerd.

Eten en drinken

Het kraanwater is NIET drinkbaar, maar mineraal water en andere frisdranken zijn overal heel makkelijk verkrijgbaar.

Rusland biedt veel mogelijkheden om goed en lekker te eten. In de steden zijn overal eetgelegenheden, cafés en bars te vinden, waar u in de meeste restaurants Russische of Europese gerechten kunt bestellen. Er zijn ook een aantal kleinere Georgische en Armeense cafés en bars, waar u lekkere en wat pittige gerechten van goede kwaliteit kunt nuttigen.

Het Russische ontbijt bestaat uit brood met kaas, worst, jam of ei, net zoals hier in Nederland, waar meestal ook een warm gerecht bij geserveerd wordt en dat varieert weer van een bord pap of omelet. De zogenaamde blini of oladi zijn beroemde Russische flensjes met harde vulling, honing of zure room. Lunch en diner zijn beide warme maaltijden.

Kaviaar is zonder twijfel het bekendste uit de Russische keuken, maar daarnaast staan er overheerlijke Boeuf Stroganoff, kip – la Kiev en heerlijke salades en soepen op de menukaart. De wereldberoemde Russische wodka is een drankje dat u tijdens de reis moet hebben geproefd, maar ook de Russische thee is een traditie waar u aan moet hebben geproefd en deze thee wordt geserveerd met citroen en jam. Koffie, cacao en melk zijn overal verkrijgbaar.

Geld en Valuta

De Roebel ( € 1,- = 40,37 Roebel, koers oktober 2012) is de officiële munteenheid van Rusland, maar de koers schommelt nogal eens. De Roebel verschijnt in biljetten van 10, 50, 100, 500 en 1.000, aangevuld met munten van 1, 2, 5 en 10 en 1, 5, 10 en 50 kopeken. Eén roebel is 100 kopeken.

Bezoekers aan Rusland mogen bij de invoer van buitenlandse valuta (contant en cheques) niet meer meenemen tot een waarde van 10.000 US Dollar. De uitvoer van waardepapieren en cheques is ook tot een waarde van 10.000 US Dollar toegestaan. Bij de uitvoer van contant geld (roebels en buitenlandse valuta) is dit toegestaan tot 3.000 US Dollar. Daarboven deze bedragen moet aangifte worden gedaan bij de Russische douane. Buitenlandse valuta mogen alleen worden ingewisseld bij officiële instanties. Alle transacties moeten worden genoteerd op het geldformulier dat bij aankomst wordt aangereikt. Wisselkantoren zijn ruim aanwezig en op de luchthaven staan al pinautomaten.

Cheques, contant geld en creditcards

Het inwisselen van travellercheques is vrijwel nergens mogelijk en als het toch lukt is de koers uitermate slecht. In de grote steden worden de bekendste creditcards (bijv. Visa en Mastercard) over het algemeen geaccepteerd in de grote winkels, hotels en in restaurants, maar contant geld (Roebels) hebben echter de voorkeur. Het is het handigst om ook wat (cash) dollars of euro’s mee te nemen. Vergeet de pincode, ook van uw creditcard, niet!

In de grote steden kunt u bij de banken pinnen, maar wees daar mee voorzichtig, omdat er zeer regelmatig sprake is van overvallen tijdens het pinnen. Indien u onderweg gebruik maakt van uw creditcard of pinpas is het van grootste belang dat u uw pas of kaart niet uit het oog verliest. Het komt helaas maar al te vaak voor dat de gegevens van uw kaart gekopieerd worden en dat daarna betalingen worden verricht met uw creditcard of uw pinpas. Frauderen met creditcards is niet altijd uit te sluiten en elke creditmaatschappij is daarvoor verzekerd, maar door alert te zijn kunt u een heleboel problemen voorkomen.

In veel landen is het gebruikelijk dat er bij incheck een borg voldaan dient te worden. Deze borg staat garant voor eventuele drankjes/maaltijden die in het hotel genuttigd worden. De borg kan met contant geld of per creditcard voldaan worden. De hoogte van de borg verschilt per hotel. Vraag bij check out deze borg of een creditcard imprint retour. Kijk de rekeningen van uw drankjes en maaltijden goed na, zodat u weet waar u voor betaalt. De informatie later opvragen is zeer tijdrovend en het verkrijgen van restitutie achteraf is vrijwel onmogelijk.

Voltage

De standaardvoltage is in het gehele land 220/230 volt, 50 Hz. In de meeste hotels kunt u uw accu’s en batterijen zonder grote problemen opladen en daar is hier dus GEEN “wereldstekker” voor nodig, omdat de, ons bekende, Europese stekker met twee pinnen standaard is in Rusland en dus gewoon bruikbaar.

Bronnen

Onder andere Fox Reizen, Shoestring en Wikipedia

Copyright 2003 - 2021 by Martijn Mureau, all rights reserved. For use of this website, please refer to the pro-claimer