Interview Henk ten Cate
Onderstaand interview is in 2001 door mij met toenmalig NAC-trainer Henk ten Cate afgenomen. Na toestemming zijnerzijds is onderstaand interview in NAC Fanzine De Rat gepubliceerd.
Door veel NAC-fans wordt hij op handen gedragen. He makes us happy when skies are grey. Vorig seizoen won hij bij MTK de beker, maar maakte toch de overstap naar NAC. “Ik had een goed gevoel over de club”. Inmiddels hebben de meeste NAC-fans ook een goed gevoel over Henk ten Cate. Op een druilige donderdag , vlak voor NAC – Feyenoord, had Martijn een interview met Henk ten Cate, die nu al in de historie gaat als trainer die in 1 seizoen van zowel Willem II als Feyenoord won..
Meneer Ten Cate, voordat we met uw trainercarriere beginnen, zou ik het graag met u willen hebben over uw spelerscarrière. Kunt u die beschrijven?
Als we kijken naar het rijtje clubs, heeft u best wel vaak in het oosten van Nederland gezeten, waarom? Had dat een speciale reden?
Tja… Je stapt over van de ene naar de andere club en je komt dan in het oosten van het land terecht. Ik was ook niet zo’n speler waarvoor iedere club in de rij stond, dus ik had de clubs ook niet voor het uitkiezen. Toen ik me daar eenmaal gesettled had, had ik het daar naar mijn zin. Je bouwt er een vriendenkring op, je verdient er een aardig salaris en de neiging om naar het buitenland te gaan was niet zo groot. Ik had het daarnaast ook heel erg naar mijn zin bij Go Ahead Eagles. De Eagles was, en is nog steeds, een fantastische club, waar mijn hart nog steeds ligt. Ik heb er gewoon een hele goede tijd gehad.
Je kan mij een beetje vergelijken met Lokhoff. Net zoals hij een NAC-man is, zo voel ik me een Eagles-man. Als ze hebben gespeeld, dan kijk ik altijd op teletekst wat ze hebben gedaan. Maar goed, terug naar mijn spelerstijd. Ik heb daar dus best wel redelijk lang gespeeld. Ik speelde ook hier weer aanvallend en in een 3-spitsen-systeem. Go Ahead was als speler een hele mooie tijd. Op een gegeven moment brak ik mijn been en moest ik 9 maanden revalideren. Ik hikte een beetje tegen het eerste elftal aan en na mijn revalidatie wilde ik weer spelen en laten zien dat ik nog kon spelen. Ik heb toen gevraagd of ik uitgeleend kon worden aan Heracles. Ik heb toen bij Heracles gespeeld, maar het ging echt niet meer. De blessure was van dien aard, dat ik na afloop van wedstrijden een enkel zo groot als een voetbal had. Ik kon gewoonweg niet meer van de trap aflopen! Toen is er besloten om een afkeuringprocedure in werking te stellen.
Toen ik afgekeurd was wilde ik totaal niets meer met het voetballen te maken hebben. Ik was enorm teleurgesteld. Ik heb een paar maanden niets met het voetbal gedaan, maar ik werd helemaal gek. Het hele voetbal was weggevallen en het begon weer van binnen te kriebelen. Ik ben toen bij een amateurclub een A1 gaan trainen om gewoon te kijken of ik dat wel leuk vond. Het beviel me heel erg, en het seizoen erop ben ik assistent-trainer/jeugstrainer bij Go Ahead Eagles geworden. Als assistent deed ik de aanvallers trainen, wat dat betreft waren wij onze tijd toen al erg vooruit. Hennie Spijkerman (toentertijd trainer van GAE) en ik vonden dat de spelers een matige voorzet hadden, of te slecht bewogen na een actie. Dan ga je dan met die jongens aan de slag om dat te verbeteren. Dat ging gelukkig heel erg goed. Dit was trouwens ook mijn eerste seizoen als trainer. Het seizoen daarop ben ik trainer van het tweede elftal geworden. Ik had ineens de verantwoordelijkheid over een elftal en over de ontwikkeling van bepaalde jongens. We hadden op dat moment hele goede 2e elftalspelers, waaruit heel erg veel goede voetballers voortgekomen zijn. Denk aan een Knippenberg, aan een Decheiver, aan een Schenning, aan een Heering, aan een Overmars en aan een Bosvelt. Al deze jongens zaten bij mij in het tweede elftal. We hadden echt een gouden opleidingsapparaat bij de Eagles. Ik denk, rekening ermee houdend dat we niet het beste van het beste kregen, dat we het hoogste scoringspercentage hadden van spelers die doorgebroken zijn. Iedereen zegt wel dat Ajax zo’n goede opleiding heeft, maar ik denk dat Go Ahead de beste opleiding had. Zo had de Eagles een jeugdinternaat, de spelers trainden 2 keer per dag en we hadden gedreven trainers. Alleen dat 2 keer per dag trainen gaf nogal eens moeilijkheden. De spelers moesten om half 9 in de ochtend op school staan, dus kwam het weleens voor dat ik om half 7 een training gaf. Je moet je voorstellen: Alle lichten van het trainingscomplex aan. Het probleem was echter dat we midden in een woonwijk lagen. Alle inwoners lagen dus rechtop in hun bed… Nou ja, voor mij was het niet een probleem, maar voor die inwoners wel…hehehe…. Die mensen lagen dus rechtop in hun bed vanwege de gillende spelertjes en het licht dat in hun slaapkamer scheen. Een van die mensen heeft toen de politie gebeld en die zijn toen uitgerukt. We hebben toen maar in het vervolg in de hal getraind.
Ik heb trouwens een leuk moment meegemaakt dat ik nooit meer zal vergeten. Ik gaf een training en opeens komen 2 agenten het veld op. Ze komen op mij af en ik dacht: “Wat gaan we nu weer krijgen?”. Zegt een zo’n agent: “Meneer Ten Cate, u heeft nog een boete openstaan van 50 gulden, die u nu moet betalen….. Ik was me kwaad, dat wil je niet voorstellen. Ik heb tegen ze gezegd dat ik niet ging, omdat ik aan het trainen was. Zegt een zo’n agent dat ik gearresteerd zou worden als ik die boete niet betaalde. Ik maakte weer een opmerking terug dat hij dat kon doen, maar dan na de training. De training vind ik namelijk heilig. Uiteindelijk hebben we het opgelost en heb ik die boete betaald. Het gaf echter wel veel hilariteit en lol op de training. Spelers die schreeuwden of ik asjeblieft niet meegenomen kon worden en afgevoerd kon worden met handboeien. Achteraf heel erg leuk om over te lachen, maar toen was ik er enorm kwaad over. De grootste criminelen lopen rond, maar ze pakken net uitgerekend mij voor een lullige boete van 50 piek die ik vanwege een snelheidsovertreding bij Zutphen had opgelopen
Haha! Ik zie het al voor me; Ten Cate afgevoerd in handboeien! Maar u was toentertijd assistent-trainer. Wanneer kreeg u het hoofdtrainerschap?
Op een gegeven moment kreeg ik half januari het hoofdtrainerschap op me. Korbach vertrok naar een andere club. Go Ahead stond laatste. We maakte de rest van het seizoen een eindspurt. We eindigden 5e en we wonnen een periode. We mochten de na-competitie in en we kwamen in de poule terecht met Heerenveen en NAC. We stonden bovenaan in de poule en we moesten de laatste wedstrijd tegen NAC. In Deventer verloren we met 3-2. We promoveerden dus niet naar de eredivisie. De clubleiding had echter al een nieuwe trainer aangesteld. Ik had echter 5 spelers van het tweede elftal, waar ik trainer van was, meegenomen naar het eerste. Ik was dus hoofdtrainer af, maar die jongens kwamen wel met allerlei vragen bij mij terecht. Op een gegeven moment heb ik besloten dat dit te gevaarlijk werd en dat het beter zou zijn dat ik beter naar een andere club zou gaan.
Ik probeerde loyaal naar de trainer toe te zijn, maar ik was bang dat er een moment zou komen dat ik niet meer geheel objectief naar die spelers toe kon zijn. Ik ben toen naar Heracles gegaan. Ik ben toen op de papieren van iemand anders daar trainer geweest. We zijn 3e en 4e geëindigd en we wonnen 2 periodes. Ik kreeg op een gegeven moment een brief van de KNVB dat ik met onmiddellijke ingang mijn activiteiten moest stoppen, anders zou ik niet toegelaten worden tot de cursus trainer/coach betaald voetbal. Ik ben toen gestopt en ik ben die cursus gaan doen. Ik was in de tussentijd trainer van Rheden, omdat ik een club moest hebben voor die cursus. Rheden was toen een gerenommeerde hoofdklasser, maar het was echter een ramp. Ik wil mensen om mij heen hebben die met ziel en zaligheid de volle 100% geven. Dat was bij de amateurs niet het geval. Zij hadden nog een baan en voor ieder wissewasje belden ze af voor de training. Ook de motivatie was vaak ver te zoeken. Ik heb toen mijn diploma gehaald en ik ben terug naar de Eagles gegaan.
Mijn eerste seizoen was een fantastisch jaar voor de club, maar bij successen heb je ook dat er kapers op de kust liggen. We hadden een redelijke smalle basis en aan het einde van dat seizoen gingen belangrijke spelers weg. We waren het seizoen erop gedoemd om in de degradatiezone te spelen. Ik ben het seizoen erop naar Sparta gegaan, We eindigden rond de 5e plaats en we speelden de Bekerfinale. Eind 1996 ben ik vervolgens naar Vitesse gegaan, waar we echt super draaiden. We haalden 72 punten en dat was een record voor die club. Nadat ik vervolgens moest vertrekken bij Vitesse ben ik naar Uerdingen gegaan. Achteraf gezien een grote fout. Het voetbal daar was puur gericht op resultaat en op sjouwen en werken. Er was totaal geen technisch voetbal aanwezig. Vervolgens ben ik vorig seizoen werkzaam geweest bij MTK Boedapest, waar we 2e zijn geëindigd en waar we de beker gewonnen hebben. Het leuke daar was, dat men gewend was aan het spelen van een bepaald type voetbal, waarmee men ook successen behaalde. Ik heb geprobeerd om dat te veranderen en dat is gelukkig ook gelukt. In die periode heb ik trouwens Sandor Popovic leren kennen, die nu een goede vriend van me geworden is. In die periode heeft hij me wegwijs gemaakt in Hongarije. Een hele warme en emotionele man. Hij heeft trouwens ook Babos en Feher hier opgevangen. Echt klasse wat hij allemaal gedaan heeft.
Dan nog eventjes heel erg snel tussendoor. Met Uerdingen heeft u ook tegen St. Pauli gespeeld. Bepaalde NAC-fans hebben een speciale band hiermee. Kunt u deze club omschrijven?
Ik heb 1 keer op de bank gezeten in Hamburg bij St. Pauli tegen Uerdingen. We (Uerdingen) wonnen daar met 3-2, maar het was echt een wedstrijd op zich. St. Pauli is het lelijke eendje van Hamburg en heeft ook het lelijkste shirt van de wereld. Bruine met wit, daar ga je toch niet in spelen? Afschuwelijk! Ze hadden een hele armoedige accommodatie en supporters die enorm tekeer gingen. Je hebt daar een lange staantribune en daar kwam me een geluid af! Een geweldig publiek hebben ze daar. Ze stonden op dat moment onderaan in de 2e Bundesliga, maar ze gingen massaal naar thuiswedstrijden en met duizenden naar uitwedstrijden. Een club die je heel erg weinig tegenkomt.
Uw periode na MTK…U ging naar NAC, waarom?
Op een gegeven moment had ik heimwee naar Nederland. Ik zat daar in Boedapest in een flatje en ik zag mijn vrouw en kinderen heel weinig en ik wilde terug naar Nederland. Op een gegeven moment kwam NAC en ik heb daar ‘ja’ tegen gezegd. Ik ben iemand die op mijn gevoel afgaat, en mijn gevoel zei dat dit een juiste stap voor me zou zijn, dus heb ik die hier ook gemaakt. Toen ik hier binnen kwam, merkte ik dat er voetballend nogal wat ontbrak in de ploeg. Uit gesprekken die ik met spelers en trainers voerden werd me dit duidelijk. We zijn hier dus ook aan gaan werken, maar een voorbereiding van 6 weken is hier te kort voor.
Al met al gaat het dit seizoen goed. Als je de prestaties van NAC bekijkt van dit seizoen dan doen we het goed. Hier in Breda hebben we nog weleens het handje om de realiteit uit het oog te verliezen. Men leeft hier te snel op roze wolken en leeft niet op de realiteit van de dag. Deze realiteit van de dag van de fans is dat we geacht worden om bij Groningen-uit, Roda uit en RKC-uit te winnen. We moeten ook nog eventjes feyenoord in de Kuip oprollen en ook eventjes PSV opzij zetten. Dat is niet reëel. Wij calculeren een aantal punten in tegen clubs zoals De Graafschap, Sparta en Groningen. Zij calculeren ook een aantal punten tegen een club als NAC in. Wij zitten gewoonweg op dit moment in die lichting. Ik denk echter wel dat wij qua voetbal op dit moment een hogere positie in moeten nemen dan dat we nu staan. Ik vind dat wij in Nederland een van de leukst voetballende ploegen hebben. De intentie is in ieder geval om te voetballen en niet om te verdedigen. Soms maken we fouten, zoals tegen Fortuna. We scoren gewoon veel te weinig goals uit de kansen die we krijgen. Je hebt dan verschillende oorzaken. Een Salmon die geblesseerd is, een Simons die uit vorm is en een Stewart die niet in goeden doen is. Kan gebeuren, maar waar ik dan ook naar kijk is de inzet die ze tonen. Op dit moment tonen alle drie een juiste inzet. Om ze dan toch dat beetje extra te geven probeer ik ze op allerlei momenten te stimuleren. Ik praat met die gasten, ik geef ze schouderklopjes, ik geef ze een dagje vrij, ik besteed meer aandacht aan ze op de training, maar ik geef ze ook weleens een uitbrander. Op het moment dat ik ze een uitbarsting geef is het gewoon echt puur van dat moment. Soms helpt het, soms niet. Ik ben gewoon zo. Ik kan best wel fel en emotioneel overkomen en ik zeg dingen recht voor zijn raap. Ik laat me echt niet omver lullen. De meeste mensen weten gelijk waar ze aan toe zijn bij mij. De manier waarop ik tegenover andere mensen doe heeft mij maatschappelijk en privé gebracht waar ik nu ben.
En zo doet u ook tijdens wedstrijden…
Tijdens wedstrijden gebeuren er wel eens dingen die je totaal niet in de hand hebt, en die spelers ook niet in de hand hebben. Ik kan dan beter erop reageren, dan dat spelers dat doen. Als ik eraf gestuurd wordt, zit ik de volgende wedstrijd op de tribune en kan ik mijn werk doen. Als een speler eraf gestuurd wordt, kan hij zijn werk niet meer doen. Ik moet je wel eerlijk bekennen dat ik ook wel eens een “act” opvoer. Alles ligt dan doodstil en dan heeft het een impuls nodig. Ik kan dan wel eens expres over de zeik gaan. Waar ik ook flink over de zeik van kan gaan is dat een scheidsrechter slecht fluit tegen een ene club en goed tegen een andere club. Dit heb ik overal meegemaakt, en niet alleen specifiek bij NAC. Alleen reageert het publiek hier zo lekker fel bij iedere foute beslissing van de scheidsrechter. Dat heeft als gevolg dat je de scheidsrechter tegen je krijgt en dat hij bij iedere dubieuze overtreding tegen je fluit. Waarom? Omdat hij niet de indruk wil wekken dat hij bij spreekkoorden beïnvloed kan worden. Ik vind dat zoiets echter de sfeer in het stadion bepaalt, het geeft een lading emotie met zich mee, dat ook kan overslaan op het veld. Wat mij betreft mag men lekker zo fel blijven reageren. Ik geniet daar echt van. De NAC-supporters behoren tot de beste fans in het land. Overal reizen ze ons met honderden achterna. Als ik vanaf het veld sta te kijken en ik zie een bomvol uitvak bij Roda of bij Feyenoord, dan krijg ik kippenvel. Het voetbal leeft hier enorm. Supporters zijn hier erg fanatiek en men wil ook fanatiek voetbal zien. De NAC-fan is een fan die wil zien dat zijn ploeg knokt voor de overwinning. Als ze dan verliezen, maakt het niet uit, want ze hebben er alles voor gegeven.
Wat is nog meer typisch NAC?
Een ander kenmerk van NAC is gezelligheid. In 1994 hebben we hier met de Eagles moeten voetballen en we speelden 2-2 gelijk. Dit was een belangrijke wedstrijd voor ons, omdat we degradatie ontliepen. Na afloop hadden de spelers het heel erg naar hun zin.. Ik stond een uur na afloop bij de bus te wachten, maar geen enkele speler kwam er. Ik vroeg dus aan de chauffeur waar ze waren. “In het spelershome” zei hij. Ik ga dus in het spelershome kijken en ik zie dat ze daar lopen te feesten. Dat mag wat mij betreft, een boog moet immers niet altijd strak gespannen staan en tot aan die wedstrijd stond de boog al maanden strak gespannen. Ik heb toen gezegd dat we een uurtje extra zouden blijven, maar het werden er meer. Die gezelligheid die we toen hadden met mensen van NAC, kenmerkte NAC ook wel erg. Het rondgaande verhaal dat ik trouwens na die wedstrijd dansend en zingend op de tafel stond is niet waar. Ik heb misschien wel staan te dansen en te zingen, maar ik heb niet op de tafel gestaan. Daar ben ik niet de persoon voor. Maar dat ik het hier naar mijn zin heb moge duidelijk zijn. Dat je bijvoorbeeld hoort dat mensen in Breda heel erg blij zijn dat je hier traint doet me wel wat. Zo ook dat liedje over mij. In het begin verstond ik het niet, maar als ik het nu uit duizenden kelen hoor, doet het me wel wat. Ik waardeer de reacties van het publiek ten opzichte van mij gewoon! Ik heb het hier heel erg naar mijn zin en ik heb nog steeds een heel erg goed gevoel bij NAC. Ik ben van plan mijn contract hier uit te dienen.
Meneer Ten Cate, bedankt voor uw tijd en nog heel veel succes als trainer bij NAC!!
Martijn