Om een of andere reden trekken oude bouwwerken en oude structuren mij aan. Toen ik een kleine twee jaar geleden op internet aan het rondspeuren was naar wat oude structuren in de Ardennen, stuitte ik op een plaatsje dat Wéris heet. Het staat beter bekend als het “Stonehenge van België”, aangezien er in de buurt flink wat hunebedden, menhirs en dolmen zijn gevonden. Het ziet er voor het oog niet zo spectaculair uit als Stonehenge, maar het is wel een leuk dagje weg. Dus toog ik naar de Ardennen om onder andere Wéris te bezoeken en me eens onder te dompelen in de lokale legendes en de lokale folklore.

Het Stonehenge van België

Om een bepaalde reden trekken deze structuren me aan. Ik vind het, net als oude kerken, tempels en kathedralen, fascinerend. En ik ben niet de enige. De structuren in Wéris hebben bijvoorbeeld een flinke aantrekkingskracht vanuit de spirituele hoek. Als je naar een van de structuren wandelt, sta er dan niet verbaasd van te kijken wanneer je een groep mensen sjamanistische rituelen ziet opvoeren, of iemand in meditatie ziet zitten. Er zijn flink wat mensen die geloven dat de structuren van Wéris speciaal daar neergezet zijn om als energetische krachtplaats te dienen, die het spirituele inzicht en het lichamelijk welzijn bevordert. Vooral tijdens de zonnewende op 21 juni is Wéris een drukbezochte plaats voor druïdische groeperingen.
Een andere theorie wordt door P. de Saint Hilaire in zijn boek ‘De Verleidelijke Ardennen’ uitgelegd. De megalitische site zou een grote kaart zijn van het sterrenbeeld De Grote Beer. Deze begint ten noordoosten van Wéris en loopt via Morville, het noordelijk hunebed, de menhir Danthine, het zuidelijk hunebed en diverse andere menhirs. In dit boek gaat de Saint Hilaire echter er wel aan voorbij dat sommige stenen niet van origine op hun huidige plaats staan.

Streeklegende: Toegang tot de hel

Maar er zijn natuurlijk ook streeklegendes over de stenen. Als je aankomt in Wéris, dan valt direct een grote, witte steen op een heuvelkam op. De steen heet Pierre Haina, maar wordt in de volksmond ook de Steen van de Gebochelde Pastoor genoemd. Deze witgeverfde, spitse rotsblok zit vast in een puddingsteenbak en ligt, samen met Lit du Diable, ten noorden van Wéris.
Volgens een van de legenden is deze steen een stop die de helleschacht in het hellevuur afsluit. Met andere woorden, de legende beschrijft dat hier de duivel woont. Zo nu en dan kroop deze duivel naar boven, verwijderde de stop en daalde de helling af naar het dorp. Het dorp werd opgeschrikt en geteisterd door zijn streken, die ophielden als de duivel zich moe vond. De duivel kroop dan de helling op en rustte uit op het Lit de Diable (Het Duivelsbed) om vervolgens via Pierre Haina weer af te dalen naar de hel. De inwoners van Weris witten jaarlijks de steen. Voor Christenen is wit de kleur van reinheid, die de duivel niet durft aan te raken. Op 21 september gaat het groepje voor zonsondergang naar Pierre Haina, geeft de steen een nieuwe witte laag, waarna het feestgedruis in Wéris losbarst.

Een flinke wandeltocht

Om naar de Pierre Haina te gaan, moet je het dorp richting het noorden uitlopen. Voordat je begint, raad ik je wel aan een kaart te kopen in het museum in het dorp en goede wandelschoenen aan te trekken. Je volgt vervolgens een pad, waar je na een kilometer links op een gegeven moment het Duivelsbed tegenkomt. De wetenschap weet niet waar deze steen voor heeft gediend, maar gezien haar vorm gaan mensen ervan uit dat hier vruchtbaarheidsrituelen zijn opgevoerd. Tegenover het Duivelsbed leidt een pad de helling op. Dit pad voert je naar Pierre Haina. Vanaf deze plaats heb je een prachtig zicht over Wéris en de structuren die rondom Wéris zijn gebouwd.

Ten westen, op een kleine 2.5 kilometer lopen, ligt het Allée Couverte Nord (Noordelijk ganggraf). Het noordelijk ganggraf is een hunebed, dat er indrukwekkend uitziet en goed bereikbaar is. De site heeft zelfs een eigen adres; Rue des Dolmens 30. In dit Hunebed zijn de resten van mensen gevonden.
Naast de site ligt een weg, die je naar het tweede hunebed leidt. Na ongeveer 2 kilometer lopen zie je aan de linkerkant vier bomen en enkele rechtopstaande stenen staan. Tussen deze bomen ligt het Zuidelijk Ganggraf (Dolmen van Oppagne). In dit Hunebed zijn botten van mensen gevonden, waarmee een theorie dat dit een graf is, gestaafd wordt. De site is oud, heel oud. Voorzichtige schattingen zijn dat deze site 4200 jaar geleden is gebouwd. Deze site is heerlijk om eens tegen een van de vier bomen, die als het ware over de Dolmen waken, aan te zitten en lekker even uit te rusten van de wandeling.

Tijdens het uitrusten valt je oog op een paar rechtopstaande stenen. Een paar meter van de Dolmen van Oppagne staan namelijk diverse menhirs op een noord-zuidlijn. Als je vervolgens verder de eerder gelopen weg afloopt, kom je bij een splitsing. Door het meest rechtse pad te nemen, kom je bij Rue Soussy. Sla hier rechts af en na een paar honderd meter lopen zie je in de velden diverse menhirs staan. Deze menhirs staan midden in het veld en men neemt aan dat hier vroeger rituelen met betrekking tot landbouw werden uitgevoerd. Een ander iets wat ik me heb laten vertellen is dat, wanneer je op 21 juni ’s ochtends naar de Pierre Haina kijkt, de zon achter de Pierre Haina ziet opkomen.

Meer informatie via de VVV

Er zijn nog veel meer sites in de omgeving van Wéris, die de moeite waard zijn om te bezoeken. Daarvoor verwijs ik je echter naar de plaatselijk VVV. Na een flinke ochtend wandelen in Wéris toog ik verder naar de Abij van Orval. Onderweg genoot ik na van de prachtige wandeltocht en vroeg ik me toch af of bepaalde zaken niet al te toevallig daar waren neergezet. Ik begon respect te krijgen voor het inzicht wat onze voorouders een kleine 4200 jaar geleden hadden met betrekking tot natuurlijke zaken en hoe zij bepaalde structuren hebben neergezet. Je zou haast zeggen “The only new things, are those which have been forgotten”.

Foto’s