Korte rondreis door Zuid-Engeland
Zuid-Engeland is een prachtige omgeving. De mooie glooiende heuvels, de knusse dorpjes en de eeuwenoude geschiedenis, maken van deze streek iets magisch. Of het nu de stenen cirkel van Avebury of de oude kathedraalstad Wells is. Of wellicht het ‘hippie stadje’ Glastonbury met al haar legendes, of het Romeins aandoende Bath: iedere keer tuimel je wel weer in een verrassing. Recentelijk bezocht ik, samen met mijn ouders, Zuid-Engeland.
En dat was een leuk tripje. Niet alleen de tussenbestemmingen waren leuk, het was ook even leuk om er even tussenuit te zijn en deze streek opnieuw te bezoeken. In 2013 bezocht ik onder andere Wells, Glastonbury, Salisbury en Avebury al.
De stenen cirkel van Avebury
Avebury. Bij veel mensen is het een grote onbekende bestemming en mede daarom de moeite waard te bezoeken. Een kleine 4500 jaar geleden bouwden de Engelse voorvaderen een complex met stenen, vanuit de lucht gezien in diverse symmetrische vormen. Waar veel mensen Stonehenge indrukwekkend vinden, ontneemt Avebury je adem. Avebury is het grootste Henge Complex in Europa, waar de stenen zich over een cirkel van 1 kilometer uitstrekken. In die grote stenen cirkel, lagen/liggen twee kleinere cirkels met stenen. Rondom het hele complex ligt een soort van gracht van 5 meter diep en enkele meters breed, omgeven met een aarden wal. Het complex heeft de tand des tijds -en de Christelijke drang om alles van oudere godsdiensten te vernietigen- aardig doorstaan en ongeveer 40% van het complex staat nog overeind. Als je langs de stenen wandelt kan je haast niet geloven dat onze voorvaderen stenen van een tiental ton met een redelijke precisie hebben geplaatst.
Mijn ouders moeten ook met de verbazing de stenen gade hebben geslagen. Ze zouden nog verbaasder zijn geweest als we het complex met een volle maan, of met een seizoenswisseling hadden bezocht. Avebury is trekt op die momenten een bonte verzameling van New Age aanhangers, Druïdes en andere geïnteresseerden aan, die allerlei rituelen bij de stenen cirkels uitvoeren. Zelf vind ik Avebury indrukwekkender en leuker dan Stonehenge, waar de stenen op grote afstand van het publiek staan.
Glastonbury: Een mystiek stadje
Op anderhalf uur rijden van Avebury ligt nog een plaats, wat een mystieke aantrekkingskracht op sommige mensen uitoefent: Glastonbury. Geen enkele plaats in Zuid-Engeland lijkt zo tot de verbeelding te spreken dan Glastonbury. Het is de plek waar, naar men zegt, het graf van Koning Arthur ligt. Het is de plek waar het Christendom zich definitief door Engeland verspreidde. Het is een plek die geschiedenis ademt en het is een plek die veel mensen uit de spirituele hoek aantrekt. Tel daarbij de vele biologische zaakjes op, waar je kunt genieten van biologische koffie, met melkextract uit een plant of een biologische versnapering, en je begrijpt wellicht dat Glastonbury “not just an average village” is. En dat blijkt ook uit de vele legendes…
Legende van Glastonbury: Jozef van Arimathea
Er bestaan legendes in de streek dat Jozef van Arimathea veelvuldig vanuit het Midden-Oosten naar de streek rondom Glastonbury reisde. Na het overlijden van Jezus kwam hij, volgens een boek dat ik in 2013 las, met andere leerlingen naar Zuid-Engeland en stichtte de eerste Britse kerk in Glastonbury. Tijdens het stichten van de kerk, plantte zijn staf in de grond en op een wonderbaarlijke wijze groeide er een boom uit. De boom, The Glastonbury Thorn, groeide en groeide en bloeide ieder jaar met kerst. Heel toevallig was de boom ook nog eens van een soort die alleen in de omgeving van Palestina en Israël voorkomt, en dit wakkert de Jozef-legende alleen maar aan. Een andere legende vertelt zelfs dat Jezus ‘himself’ Glastonbury heeft bezocht, alhoewel daar nooit enig wetenschappelijk bewijs voor is geleverd. De oplettende lezer merkt dat ik in de verleden tijd over de boom schrijf. In december 2010 werd het 8000-mensen tellende dorp in de vroege ochtend opgeschrikt door het lawaai van een kettingzaag. Toen het lawaai over was, gingen enkele dorpelingen toch eens kijken waar het lawaai vandaan kwam. Je raadt het al: Een of andere onverlaat had de boom vakkundig in mootjes gezaagd en alleen een gedeelte van de boomstam staat nog overeind. De dader(s) is/zijn nooit gepakt.
Legende van Glastonbury: Het graf van Koning Arthur
Een ander stuk uit dat eerder gelezen boek, wijdde interessant uit over het Glastonbury van 2000 tot 3000 jaar geleden. Het gebied rondom Glastonbury stond blijkbaar in direct contact met de zee en de vallei was daarmee een zeegebied. De huidige heuvels rondom Glastonbury waren toentertijd eilanden, die wellicht bekende namen droegen. De heuvel waarop de Glastonbury Tor staat, staat bij de locals bekend als Avalon. Een naam, die in combinatie met de tombe van Koning Arthur in de Glastonbury Abbey, de Koning Arthur legende alleen maar aanwakkert.
De Chalice Wells
De Chalice Well is een van dé bedevaartsoorden in Engeland. Archeologische vondsten duiden erop dat de bron al een ruime 2000 jaar in gebruik is en de bron wordt een kleine 2 millennia als oord beschouwd waar genezingen plaatsvinden. Dat is ook niet gek, want rondom de bron ligt een rijk gebied met ijzer en het water uit de bron bevat daarmee ook hoge ijzerwaarden. Voor degenen die zich afvragen wat ijzer en water nou zo speciaal maakt: IJzer schijnt nogal een sterk geneesmiddel voor allerlei kwaaltjes te zijn. Wat de Chalice Well nog specialer maakt, is dat het prachtig wordt onderhouden door een grote groep vrijwilligers. De tuin ligt er daarom vredig en prachtig bij. De tuin heeft verschillende gedeeltes, waar je even lekker door het water kunt lopen, even relaxt een kopje thee kunt drinken, of jezelf even voor een meditatie kunt terugtrekken. De bron zelf ligt helemaal achterin de tuinen, is een stiltegebied en heeft bankjes waar je even lekker op kunt zitten. Dat stiltegebied(je) trekt ook gelijk mensen aan die er voor meditatie komen. Schrik dus niet wanneer je mensen in meditatieve houding ziet, of met kristallen in de weer ziet gaan; geniet even met een open mind van het plaatje. Iets verder terug naar de ingang is een gedeelte van de bron waar je een flesje water kunt tappen. Aangezien ik dorst had, heb ik dus een flesje getapt en gelijk opgedronken. Dit tot grote schrik van een bezoeker, die me wees op een stuk uit een boekje dat bij de ingang wordt gegevens: “Slechts enkele slokjes per dag”… Oeps, kom ik weer aan met mijn 0,4 liter flesje. Nou, genoeg ijzer binnen dus, en ook genoeg energie voor mijn volgende tocht: De beklimming van de Glastonbury Tor, waarvan de ingang net naast de Chalice Well ligt.
De Glastonbury Tor
De Tor is een raar ding. De heuvel rijst uit het niets op en boven aan de Tor staat een toren, die daar…. Tja… Een beetje staat. Toch spreekt de Tor voor veel mensen tot de verbeelding. Op de top heb je een prachtig uitzicht over Glastonbury en kun je aan het landschap goed zien dat hier ooit zee zou kunnen zijn geweest. Maar juist die toren, die spreekt tot de verbeelding. Voor Christenen is het een overblijfsel van een van de eerste kerken in Engeland. Voor New Age aanhangers is de doorgang in de toren een spirituele tocht naar een andere wereld. Voor de landschap freaks is het een prachtig uitzicht en voor de ongeoefende wandelaars (zoals ik), is de Tor een blaren-aantrekkende tocht naar boven. Maar het is het waard, zo erg dat ik tijdens de vakantie zelfs twee keer naar boven ben gelopen.
De kathedraal van Wells en Vicar’s Close
Een tocht van Glastonbury naar Wells is binnen een half uur gemaakt en is een wereld van verschil. Wells is een bisschopsstad, waar prachtige gebouwen te zien zijn. Wells ademt zo’n typisch Engelse sfeer uit en met haar oude straatjes, de imposante kathedraal, de winkeltjes en de vele studenten is er veel te zien. De geschiedenis van het stadje gaat terug naar het Romeinse tijdperk, toen de mannen en vrouwen van het Italiaans schiereiland een kleine vesting stichtten op de plek van Wells. De plek werd echter belangrijker onder de Saksen en rond 900 vestigde een bisschop zich in de abdij van Wells. De abdij, de strategische ligging langs handelswegen en de aanwezigheid van de bronnen zorgden ervoor dat Wells gestaag groeide. Rond 1160 verhuisde de toenmalige bisschop naar Bath, wat tot verhitte discussies leidde tussen de monniken in Wells en in Bath. Uiteindelijk besloot men de bisschopszetel in het kleinere Wells te behouden en Wells kreeg stadsrechten. Bath heeft officieel nooit stadsrechten gekregen, en de hedendaagse mensen uit Wells gaan er prat op dat Wells een echte stad is en het grotere Bath slechts een dorp. Leuk, al die rivaliteit!
De bisschopszetel zorgde ervoor dat de abdij zich flink uitbreidde, dat er een prachtige kathedraal werd gebouwd en dat er stadsmuren rondom het stadje werden gebouwd. Het stadje was zijn tijd ook ver vooruit; De bewoners hadden in de middeleeuwen een heus rioleringsstelsel en men had de beschikking over stromend (drink)water. Vooral de kathedraal is een prachtig plaatje en het wordt door Engelse mensen als de meest poëtische kathedraal van Engeland genoemd. De kathedraal is ruim en Gotisch opgezet, er valt heel veel licht naar binnen en bevat enkele zeer mooie beelden. Zelfs een astronomische klok in de kathedraal mag niet ontbreken. De kathedraal was ook een politiek centrum, waar volksvertegenwoordigers van allerlei dorpen en wijken langskwamen om in het Chapter House over politiek te praten.
Dus terwijl we door Wells liepen, was het haast onmogelijk om niet bij de kathedraal te beginnen. We hebben een kijkje in de kathedraal genomen, en zoals je hierboven hebt kunnen lezen, is het een prachtig bouwwerk, waar de middeleeuwse meesterbouwers een mooie prestatie hebben geleverd. Naast de kathedraal en zijn astronomische klok, zijn The Chapter House en de Cathedral Library (met zeer oude boeken!) de moeite waard om even rond te kijken. En als je eenmaal klaar bent, vergeet dan niet Vicar’s Close te bezoeken.
Het straatje, dat achter de kathedraal ligt, is schattig en zou zo het decor kunnen zijn van een Harry Potter film. Je komt de straat via een middeleeuwse doorgang binnen en je snuift al gelijk de middeleeuwen op. De straat bevat alleen kinderkopjes, de huizen zijn van middeleeuws rode stenen gemaakt, er is geen gemotoriseerd verkeer mogelijk en je ruikt de kruiden die in de kleine tuintje voor de huizen groeien. De huizen zelf kunnen zo uit een gemiddeld Nederlands begijnhof gepikt zijn en de markante schoorstenen die ieder huis heeft, maken het plaatje helemaal compleet. Tel daarbij op dat de nabij gelegen school net uit was en de kinderen in traditioneel Engels schoolkostuum, maakten het nostalgisch plaatje al helemaal compleet.
Je zou je haast afvragen of het nog mooier kan. Het antwoord is ja. Aan de andere kant van de kathedraal liggen namelijk de tuinen van The Bishop’s Palace of Wells. Het zijn prachtig onderhouden tuinen, die langs een gedeelte van de verdedigingswerken en rondom de kathedraal zijn aangelegd. Zeker de moeite waar om te bezoeken. Ik moet zeggen dat Wells alweer een prachtige indruk op me heeft achtergelaten. Na enkele uurtjes in Wells vonden we het echter wel welletjes (ja ja, flauw woordgrapje) en togen we terug naar het hotel.
De kathedraal van Salisbury
Op de terugweg van onze vakantie door Zuid-Engeland naar huis deden we nog een andere plaats aan: Salisbury. Ook hier ontkom je niet aan de eeuwenoude kathedraal, die rond 1250 gebouwd is. De kathedraal is werkelijk prachtig. Het eeuwenoude bouwwerk is omgeven door een grote wijde met gras en bomen, waar ‘the locals’ lekker op een bankje bijpraten of picknicken. In de kathedraal ligt ook een van de Magna Carta’s. Dit document werd in 1215 door de koning getekend en is voor de Engelsen het bewijs is dat Engeland als eerste land de rechten van gewone vrije burgers vastlegde. Het document zorgde er ook voor dat de macht van de koning flink werd ingeperkt. Naast dit historische document is een bezoekje aan de kathedraal absoluut de moeite waard. Het is aan de binnenkant een mooi bouwwerk, met allerlei leuke beelden en iconen. Aandachtstrekker is toch wel een soort van fontein in de kathedraal, die als een soort van tafel aan doet. Waar je het tafelblad verwacht, ligt het water heel sereen en aan de buitenzijde van ‘de tafel’ stroomt het water naar beneden. De fontein zorgt ook voor wat kopzorgen bij de vriendelijke gidsen. “We moeten constant aan de mensen vragen om hun vingers niet in het water te steken”, zo verzucht een gids. Eerlijk: Mijn vader zat er waarschijnlijk ook eraan te denken om zijn vinger erin te steken om wel zeker te zijn of het wel of geen water was.
In de kathedraal kun je dus heerlijk rondkijken en rondneuzen. Nadien hebben we in het restaurant van de kathedraal, met een prachtig uitzicht op een van de binnentuinen van het bouwwerk, van een bak koffie en en wat lekkers genoten en onze weg door Salisbury vervolgd. Ik moet zeggen: Ik ben aangenaam verrast door Salisbury. De stad is ergens rond 1250 aangelegd, nadat de bewoners van The Old Sarum (nu een verlaten kasteel en een verlaten dorp een paar kilometer verderop) naar dit waterrijke gebied trokken. De straten zijn overzichtelijk en recht-toe-recht-aan aangelegd en de huizen zijn erg mooi te noemen. De studenten brengen ook een stuk jeugdig enthousiasme in de stad en een wandeling van een uurtje door het centrum kan ik je erg aanraden.
Met het bezoek aan Salisbury eindigde ook de korte vakantie in Engeland. Gelukkig zijn er de foto’s nog!