Het hoogtepunt van de reis

Tibet, Lhasa

Yes, eindelijk heb ik het letterlijke en figuurlijke hoogtepunt van mijn reis bereikt: Vanochtend zijn we tegen 10.00 uur in Tibet geland en na 2 uur reden we Lhasa binnen. Momenteel is het nog acclimatiseren aan de hoogte, maar morgen staat de Potola op de planning.

Maar goed, eerst een update over gisteren. Over Chengdu kan ik erg kort zijn: De stad is het bezoeken niet waard. In mijn vorige log gaf ik aan dat de Chinezen de oude binnenstad in de jaren 60 hebben afgebroken en ze hebben er geen gras over laten groeien. Chengdu bestaat momenteel veelal uit hoogbouw en winkelcentra. Tegen beter weten in ben ik gisteren met Hanneke en Niki toch het centrum van Chengdu binnengelopen. Aangezien Chengdu ruim 13 miljoen inwoners heeft, heeft het natuurlijk ook een groot centrum (duh) en laat dat centrum nou net zo groot als Breda zijn. Allereerst zijn we vanuit het hotel naar een oud klooster gegaan, dat zo’n 7 kilometer rijden was. Daar aangekomen kregen we letterlijk de schrik van ons leven: Verminkte mensen, gehandicapte mensen en mensen die ze niet alle 5 op een rij hadden klampten zich aan ons voor een aalmoes. Ik moest echt mijn blik in de verte richten om de mensen te “negeren”. Het klinkt hard, maar het nadeel is dat wanneer je 1 iemand iets geeft, dat je de hele straat over je heen krijgt. Dat is iets waar ik absoluut geen zin in had.
Aangekomen in de Wenshu Tempel (oid) kregen we nog een “schrik” te verwerken. Het was allemaal iets “te”: Teveel mensen, teveel toeristen, teveel commercialiteit en teveel nepmonniken. Nadat we een klein rondje hebben gemaakt, en daarna nogal erg onbeleefd zijn behandeld in het Thea House, hebben we het complex mar verlaten en via diverse winkelcentra zijn we terug naar het hotel gekeerd.

In het hotel aangekomen ben ik direct (rond 20.00u) mijn bed ingedoken, de volgende dag moesten we er namelijk om 0430u uit om het vliegtuig te halen. Hoor ik daar iemand nog zeggen dat vakantie een tijd van relaxen is? 😉 Goed, dat vliegtuig hebben we uiteindelijk gehaald en tegen 0730u stegen we vanuit het Chinese luchtruim op en een 2.5 uur later landden we in Tibet.

Over het ontstaan van Tibet is weinig bekend. Men gaat ervan uit dat diverse nomandenstammen zich in de tweede eeuw voor Christus verenigden. Wel is grappig om te vermelden dat de Tibetanen ruim 1500 jaar voor de evolutietheorie van Darwin al ervan spraken dat mensen afstammen van de apen. Het duurde echter tot de 7e eeuw na Christus voordat deze stammen een politieke structuur kregen. Dacht je dat de voorlopers van de Tibetanen een vredelievend volkje waren, dan heb je het helemaal mis. Het Tibetaans leger (!! Kun je nu haast niet voorstellen) veroverde grondgebied na grondgebied en wist zelfs Xi’an te veroveren. Met de verovering van deze Chinese stad zien we het eerste conflict tussen de Chinezen en de Tibetanen: Dankzij de verovering van Xi’an was het toenmalige keizerrijk China genoodzaakt om Tibet als een onafhankelijk land te erkennen en de grenzen van het Tibetaans rijk vast te stellen.
Nadat dit gebeurd was, was het voor de Tibetanen welletjes en begon Tibet het Boedhisme -dat in de omringende landen in de maatschappij geketend was- in zich op te nemen. Tibet zette hiermee haar eerste stappen richting een staat waar geweld taboe was. Echter… Enkele eeuwen later vielen de Mongolen Tibet binnen en het duurde tot ongeveer 1350 eer Tibet weer een soeverein land was. In de middeleeuwen was Tibet vaak doel van legers die het land wilde veroveren, maar dit gebeurde vaak niet.

Tegen 1650 kwam Tibet voor het eerst in aanraking met de westerse wereld, toen Engeland en Frankrijk probeerden contact te leggen met de Tibetaanse regering. Deze regering weigerde dat, omdat er in heilige voorspellingen stond dat Tibet ooit door een buitenlandse macht overlopen zou worden (maar uiteindelijk gered zou worden door een rijk uit het noorden). Dit leidde tot soms was irritatie bij beide landen en begin de 20e eeuw heeft Engeland zelfs 2 maanden Tibetaans grondgebied bezet, nadat de Britse regering bang was dat Tibet iets te innige banden met Rusland (het rijk uit het noorden?) zou krijgen. Na een goed gesprek tussen de Engelsen en de Tibetanen werd het een en ander uitgepraat en de twee landen zouden tot de Chinese invasie een innige vriendschapsband met elkaar onderhouden.
Ruim 40 jaar later begon een zwarte bladzijde in de Tibetaanse geschiedenis: De Chinezen claimden, op grond van (vervalste?) historische documenten dat Tibet een onderdeel van China was en dat het een afvallige provincie van China was. Aangezien China bijna de hele wereld als een afvallige provincie beschouwt, was de boodschap van Tibet duidelijk: China heeft in het verleden Tibet meerdere malen als een souverein land erkent en Tibet is en blijft onafhankelijk.

Deze reactie leidde tot een invasie waaraan ruim 30.000 Chinese militairen deelnamen. De 4000 ongetrainde Tibetaanse soldaten waren niet opgewassen tegen deze meerderheid en Tibet probeerde via de internationale gemeenschap druk op China uit te oefenen. Deze internationale gemeenschap deed helemaal niets. De 2 landen waarmee Tibet innige contacten onderhield, China en India, blokkeerden op eigen houtje een resolutie van de VN veiligheidsraad, waarin China werd veroordeeld voor de invasie van Tibet. De landen waren schijnbaar bang voor de Chinese reactie. Toen ook nog bleek dat de Chinezen de Dalai Lama wilden ontvoeren, was de maat voor de Dalai Lama vol en hij ontvluchtte Tibet enkele jaren later, om een regering in ballingschap in India te stichten.

De gevolgen van de Chinese invasie mogen bekend zijn: Uiteindelijk vonden ruim 1.3 miljoen Tibetanen de dood en werden talloze culturele Tibetaanse bolwerken vernield (in de periode 1938 – 1945 hebben we in Europa toch ook zoiets gehad?). De eerste jaren na de invasie van China regeerden de Chinezen met keiharde hand. Tibetaanse opstanden en demonstraties werden met harde hand neergeslagen. Dit duurde tot de jaren ’80, toen China de Tibetaanse grenzen voor toeristen openstelde. China kon het westerse geld van de toeristen wel aardig gebruiken, maar de meeste toeristen waren allemaal pro Tibetaans. Na enkele bloedige incidenten tussen de Tibetanen en de Chinese bezetter -waarbij toeristen ooggetuige waren en beeld- en bewijsmateriaal van deze incidenten het land uit smokkelden- kwam China onder lichte internationale druk te staan (tja, een land waar je aan kan verdienen ga je niet voor de voeten lopen).

De toenmalige Chinese regering besloot een andere koers te varen: Tibetanen kregen enkele van hun grondrechten weer terug, maar de Chinese autoriteiten stimuleerden Han Chinezen om zich in Tibet te vestigen. Het doel moge duidelijk zijn: Creëer een Han Chinese meerderheid, waarbij de autochtone Tibetanen een minderheid in hun eigen land vormen.
De Chinezen op hun beurt zien niet in wat ze fout hebben gedaan. Vraag een doorsnee Chinees wat hij vindt van de Chinese invasie in Tibet en hij antwoordt steevast dat het DE bevrijding voor Tibet was. In Chinese ogen had Tibet namelijk een feodaal machtssysteem, waar de Chinezen de Tibetanen uit gered hebben. Hebben de Chinezen daarnaast niet miljarden in vliegvelden, wegen, scholen, huizen en andere zaken gestoken?

Toch merk je dat, gezien de verslapte regelgeving, Tibet een echte Chinese politiestaat. Je hebt er een speciale vergunning nodig om er te mogen verblijven, het hotel dient altijd een update te geven van haar gasten en iedereen die Tibet binnenkomt wordt gefilmd en/of gefotografeerd. In de straten van diverse steden zie je heel veel militairen, politie in uniform en politie in burger. Ook schijnt al het internetverkeer flink gemonitord te worden, dus al te scherpe uitspraken doe ik maar niet ;).
Desalniettemin heeft Tibet nu al een erg goed indruk op me achtergelaten. De mensen zijn er vriendelijk, het landschap is werkelijk prachtig en het hele gebeuren komt goed op me over. Toch zijn de Tibetanen iets te behulpzaam. Toen we met de bagage naar de bus liepen schoten Tibetanen ons te hulp. Toen we echter bij de bus kwamen wilde men geld voor de diensten zien. Tja, mooi niet… Had je maar vantevoren moeten zeggen (ben daar zelf redelijk simpel in geworden). Met de bus gingen we direct naar het hotel in Lhasa, waar ons een tweede verrassing stond te wachen: Er waren niet genoeg kamers! Maar we werden goed gecompenseerd en ik slaap nu, met 4 anderen, in een luxe hotel.

Zojuist hebben we Lhasa even bekeken en hebben we wat straten bezocht. Omdat we verdwaald waren namen we een taxi en we maakten beginnersfout nummer 1: De taxichauffeur “vergat” zijn meter aan te zetten en na 2 kilometer vroeg hij 10 Yuan (terwijl een rit van 8 km in Chengdu 12 Yuan kost). Mooi niet dus… Na een heftige discussie heb ik uiteindelijk een briefje van 5 in zijn auto gegooid en zijn we weggelopen.

Na een plein te hebben bezocht zijn we een restaurant ingedoken, waar we een heerlijke Hawai Pizza opgegeten hebben. Met de eigenaar hebben we een stoomcursus Tibetaans gevolgd en nu kunnen we ons een beetje verstaanbaar maken in deze taal. Vanavond gaan we met de groep uit eten en daarna duik ik lekker mijn bed in. Morgen waarschijnlijk wat tempels en de Potola bezoeken en daarna kijk ik wel wat ik verder ga doen.

Overigens heb ik de laatste tijd veel moeite om mijn mail in China uit te lezen, dus een reactie kan lang op zich wachten!

Copyright 2003 - 2021 by Martijn Mureau, all rights reserved. For use of this website, please refer to the pro-claimer