Om me heen is het een ware heksenketel, waar de emoties hoog oplopen. Een forse man achter me gaat helemaal door het lint en tussen de Duitse woorden, die hij woedend uitschreeuwt, kan ik opmaken dat het ‘zijn’ verdiende loon is. Ik kijk nogmaals naar het veld en zie daar de persoon op de grond liggen tegen wie de woede is gericht. Die persoon is de grensrechter en is zojuist door een projectiel geraakt, die afkomstig was uit een vak vol met FC Sankt Pauli supporters. ‘Zijn verdiende loon’, moet er ook door duizenden hoofden van de St. Pauli supporters schieten, want diezelfde grens heeft voor twee overduidelijke strafschoppen niet gevlagd en een doelpunt onterecht afgekeurd. Ik kijk naar de tribune aan de andere kant van het veld, waar een gele massa staat en waarin het gezang flink aanwelt. Het “Alemannia! Alemannia!” begint eerst rustig, maar op een gegeven moment nemen zesduizend mensen het gezang over. Het is een indrukwekkende ode aan de thuisclub Alemannia Aachen, de toenmalige bespeler van het oude en haast mythische Tivoli stadion.

Mijn eerste bezoek

Het is mijn eerste ervaring met het Tivoli stadion in Aachen, ergens in 2001. De Hamburgse club FC Sankt Pauli speelt een uitwedstrijd tegen Alemannia Aachen en ik besluit deze wedstrijd te bezoeken. De lezer snapt al dat het er hectisch aan toe ging en de wedstrijd had alle ingrediënten. Het spel golfde op en neer, zowel de St. Pauli fans als de Alemannia Aachen fans steunden hun teams passioneel en het voetbal en de overtredingen waren op het randje.
Het was ook de tijd waarin digitale camera’s ongewoon waren en ik had een apparaat waar filmpjes en foto’s op een floppydisk werden gezet. Ik was met deze digitale camera naar Aachen gereisd, wellicht door de indrukwekkende camera opende een steward op een gegeven moment een hek voor mij en mocht ik met de digitale camera eventjes het veld op. Ik had direct het goede moment uitgekozen, want enkele ogenblikken later ging de betreffende grensrechter tegen de vlakte en stond ik er met mijn neus bovenop het tumult.
Het hele gebeuren was ook het begin van een indrukwekkend iets. Achter mij ging een vak van ongeveer 2000 FC Sankt Pauli fans helemaal door het lint en tegenover mij begonnen duizenden mensen Alemannia Aachen te zingen. Het was een begin van een tumultueus einde van de wedstrijd en het is een van de kippenvelmomenten die nog goed op mijn netvlies staan.

Het is ook de reden waarom ik waarschijnlijk warme gevoelens bij het Oude Tivoli heb. Het stadion is op zich al een plaatje. Prachtige en steile staantribunes, die via oude trappen en toegangspoortjes bereikt konden worden. Als je sowieso op het internet op het Oude Tivoli zoekt, zijn er prachtige verhalen van voetbalfans te vinden en de mening is grotendeels hetzelfde. De oude thuisbasis van Alemannia Aachen heeft iets, dat ongrijpbare, dat ervoor zorgt dat een bezoek aan het stadion een prachtig iets is. Het stadion ademt voetbal uit en dat is ook niet gek.

Een van de oudste Duitse stadions

Het Tivoli is namelijk een van de oudste stadions in Duitsland. In 1908 besloot de stad Aachen een gedeelte van het landgoed Gut Tivoli aan Alemannia Aachen te verhuren. FC Alemannia, zoals de club toentertijd heette, was een voetbalclub voor studenten, aangezien voetbal toentertijd nog niet op scholen toegestaan was. De oprichting zorgde voor belangstelling voor het voetbalspel en al snel werd de eerste tribune op de plaats van het Oude Tivoli gebouwd. In de buurt was ook een café gevestigd dat “Tivoli” heette en al snel werd het speelcomplex in de volksmond “Tivoli” genoemd. In 1919 fuseerde FC Alemannia met Aachener Turnverein tot Alemannia Aachen.

De fusie was een schot in de roos en de belangstelling in Aachen voor het voetbalspel nam toe. Het leidde ertoe dat het bestuur besloot om een stadion met een capaciteit van 11.000 plaatsen te bouwen. Daarvoor moest extra grond van de gemeente Aachen gehuurd worden en in 1925 werd deze deal beklonken. Men begon met de bouw van het stadion en op 3 juni 1928 werd het stadion ingewijd.

Jaren ’50/’60: Uitbreiding

In de jaren ’50 en ’60 was Alemannia Aachen een grote club in West Duitsland. De publieke belangstelling nam flink toe en een verbouwing van het stadion was nodig. Met een uitbreiding van de capaciteit en de introductie van een lichtinstallatie, was het Tivoli een modern stadion. In de zomer van 1957 werd het verbouwde stadion voor 32.000 fans in gebruik genomen. Een kleine 11 jaar later behaalt Alemannia Aachen het grootste succes uit haar bestaan. Men eindigde op een tweede plaats in de Eerste Bundesliga, maar het seizoen daarop degradeerde Aachen naar de Tweede Bundesliga. Het duurde ruim 40 jaar voordat Alemannia Aachen op het hoogste niveau terugkeerde.
Wellicht dat Tivoli daarom een mythische status in het Duitse voetbal heeft. Alemannia Aachen is namelijk geen club die uitblinkt in prijzen en grote successen, maar waar verbondenheid met de stad en kameraadschap voorop staan. Doordat Alemannia flink wat toeschouwers trok, die zich fanatiek achter de club schaarden, werd Tivoli een vestiging die moeilijk te nemen was. Het Tivoli was een plaats waar het geel-zwarte leger van Alemannia haar kameraadschap vond en de club steunde.

2004: Plannen voor een nieuw stadion

Maar Alemannia Aachen moest ook met haar tijd meegaan. In 2004 maakten de gemeente Aachen en Alemannia Aachen de plannen bekend om een nieuw stadion voor Alemannia te bouwen. Na een hoop discussie, geplan en gepraat, werd in 2008 begonnen met de bouw van het stadion, die een klein jaar in beslag nam. Het was een waar plaatje. Enkele honderden meters van het Oude Tivoli verrees het nieuwe stadion, dat de naam Nieuw Tivoli zou dragen. Het heden en verleden, broederlijk naast elkaar. Na de verhuizing van Alemannia Aachen naar het nieuwe stadion in 2009, deed het stadion nog dienst als trainingsaccomodatie en thuisbasis voor het tweede elftal van Alemannia Aachen. Het was echter al snel duidelijk dat het Oude Tivoli tegen de vlakte zou gaan en plaats zou maken voor een woonwijk.

2011: Sloop van het prachtige stadion

Eind vorig jaar ging de kogel door de kerk. Op 1 juli 2011 wordt het oude Tivoli stadion gesloopt, waarmee er een einde komt aan de situatie waar het verleden en heden niet meer naast elkaar leven. Ik besloot daarom in april om een laatste bezoek aan dit stadion te brengen en wat foto´s te schieten en een rondje stadion te doen. In aanloop van de sloop besloten de club en de gemeente zelfs om een veiling te houden. Alles wat in het Oude Tivoli aanwezig was, ging onder de veilingshamer en de opbrengsten gingen naar een goed doel. Zelfs de lichtmasten van het stadion werden geveild.

Foto’s

Het is jammer dat de sloophamer op 1 juli 2011 toesloeg in het Oude Tivoli en dat er een tastbaar einde kwam aan een mythe in Duitsland. Gelukkig zijn er de foto’s nog: